Samenvatting van de gang van zaken

De Edese kunsthandel, Simonis & Buunk (hierna: S&B), volgde het schilderij De hooiers van Jan Altink al vóórdat deze op de openbare veiling kwam; het werd een maand eerder (29 september 2020) al ter beoordeling bij de kunsthandel aangeboden. Deze informatie is bekend bij NRC, maar wordt consequent niet gemeld. 

‘De hooiers’ van Jan Altink uit 1925

Op kunstveiling.nl werd vanaf dat het lot online kwam (oktober 2020) door niemand geboden en het bod van S&B kon worden uitgesteld, wat financieel goed uitkwam voor S&B. Bovendien was er de mogelijkheid om na de veiling direct met de eigenaar, die vanaf 29 september al bij S&B bekend was, de koop te doen. Maar het kwam gelukkig in de aftersale, de ‘naverkoop’. Terwijl het bod van S&B al langer klaar stond om te worden afgegeven, werd de kunsthandel op dat moment gevraagd het schilderij te taxeren voor sportjournalist Herbert Dijkstra. Onafhankelijk hiervan plaatste S&B het bod, dat werd geaccepteerd door verkoper en S&B kocht het schilderij. In de kunstbranche gebeurt dit in de regel anoniem. De veilingsite bedacht hiervoor zélf het pseudoniem ‘Slim’.

Herbert Dijkstra kreeg geen taxatie, maar is mondeling kenbaar gemaakt wat de veilingprijzen zijn van schilderijen van Jan Altink in de afgelopen 8 jaar. Dit is openbare informatie en traceerbaar via veilingsites. S&B was niet verplicht om te taxeren, omdat er geen taxatieovereenkomst tot stand was gekomen en dat ook niet zou gebeuren – de kunsthandel had zelf belang bij het schilderij. Door een dergelijke taxatie overeen te komen, zou iedereen gemakkelijk de concurrentie kunnen aangaan met de specialist.

Bovendien betaalde Herbert Dijkstra onder het mom van spoedtaxatie een te laag bedrag van 85 euro, wat kort na betaling is teruggestort. Aankoopadvies bedraagt normaliter 10-15% van de transactiewaarde, is geen eenvoudige exercitie en gebeurt in de regel niet per telefoon en zeker niet vanaf foto’s.

S&B heeft gebeld met Dijkstra, maar heeft nooit gesteld dat het schilderij de waarde zou hebben zoals bij monde van Dijkstra wordt gesteld in de media. Dit is onjuiste informatie en in strijd met de waarheid. Er is door S&B louter en duidelijk melding gemaakt van de opbrengsten van de ándere schilderijen van Altink tussen 2013-2020, waarvan het merendeel door S&B is gekocht. Het schilderij is dus nooit getaxeerd voor Dijkstra noch voor verkoper Van Seventer.

Weigering van een gesprek (of taxatie) kan gevoelig liggen en informatie geven die ongewenst is. Daarom is neutraal verwezen naar veilingopbrengsten op openbare veilingsites. Benadrukt werd in dat gesprek dat dit geen aankoopadvies betrof. 

Vervolgens is Dijkstra – door rauwelijks Undercover in Nederland in te schakelen toen het schilderij al was verkocht – met de verkoper toch weer aan tafel gegaan en heeft het schilderij gekocht en voor een derde afgenomen. Deze latere koop veroorzaakt bewust en te kwader trouw contractbreuk van de eerste koop. Dit is in strijd met de koopovereenkomst tussen Simonis & Buunk en de verkoper, wat Dijkstra bewust heeft gedaan door voor een bevriende relatie te kopen.

De rechter heeft in kort geding geoordeeld dat er sprake is van een rechtsgeldige koop tussen Simonis & Buunk en de verkoper. Drie voorzieningenrechters hebben toestemming gegeven het door Dijkstra zoek gemaakte schilderij onder conservatoir beslag ten gunste van Simonis & Buunk af te geven. De samenspannende tegenpartijen geven, ook tijdens de rechtszitting van 14 oktober 2021, nog steeds aan niet te weten waar het schilderij momenteel is. Dat geeft geen indruk van goede trouw. De rechtbank veroordeelt de verkoper daarna in het vonnis van 1 december tot schadevergoeding wegens wanprestatie (contractbreuk), omdat hij het via de veilingsite verkochte schilderij niet aan de koper heeft geleverd. Bovendien wordt hij veroordeeld om aan Simonis & Buunk een schadevergoeding van 46.700 euro plus de wettelijke rente, beslagkosten en proceskosten te betalen.

Nieuws: de kwestie rond de zogenaamde taxatie van Jan Altink

Verkoper ‘De Hooiers’ moet schadevergoeding betalen aan kunsthandel

Uitgebreide beschrijving: De gang van zaken rondom zogenaamde taxatie